Onderzoekers van Harvard Medical School, Boston, USA, hebben een enzym gevonden dat de celdood van motorische zenuwcellen bij ALS bevordert. Het blokkeren van dit enzym zou een nieuwe richting kunnen zijn in medicijnonderzoek voor ALS.
Bij ALS sterven motorische zenuwcellen af, waardoor spieren verlamd raken. De onderzoekers van Harvard ontdekten dat het enzym RIPK1 de celdood van motorische zenuwcellen bij ALS bevordert. Het enzym beschadigt de uitlopers van de zenuwcellen door de productie van myeline te verstoren. Myeline vormt een beschermlaag rondom zenuwuitlopers door de hersenen en het ruggenmerg. De onderzoekers willen nu kijken of het ziekteverloop kan worden afgeremd door de activiteit van het enzym RIPK1 te remmen.
Experimenten in ALS muizen en in menselijke zenuwcellen in vitro (in het lab) lieten zien dat ontregeling van het enzym RIPK1 een kettingreactie in gang kan zetten in het centrale zenuwstelsel, waardoor uiteindelijk de zenuwuitlopers afsterfven (RIPK1 beschadigt de oligodendrocyten en activeert onstekingsfactoren in microglia).
De onderzoekers hebben vervolgens getest of RIPK1 geblokkeerd kon worden met een farmaceutisch middel genaamd necrostatin-1. Ze vonden dat necrostatin-1 inderdaad de activiteit van RIPK1 afremde in cellen van ALS-muizen. Deze muizen ontwikkelden nog steeds spierzwakte maar op een iets later tijdstip dan onbehandelde muizen.
In muizen met een mutatie in het ALS-gen OPTN kwam het RIPK1 enzym in grote hoeveelheid voor in de motorische zenuwcellen. Dat lijkt erop te duiden dat het OPTN-gen betrokken is bij de regulatie van het enzym RIPK1. Kortom, als het OPTN-gen niet goed werkt, kan dit leiden tot hoge concentraties RIPK1, wat kan leiden tot het afsterven van zenuwuiteinden. Ook andere ALS-genen, zoals SOD1, hebben hier mogelijk invloed op. Het remmen van het enzym RIPK1 zou mogelijk de effecten van mutaties in deze ALS-genen kunnen verminderen.
Harvard heeft een patent portfolio aangemaakt voor middelen die RIPK1 reguleren, waarvan de licentie aan een biotech bedrijf is toegekend.
RIPK1 mediates axonal degeneration by promoting inflammation and necroptosis in ALS. Science
Bekijk ook het Engelstalige nieuwsbericht van Harvard medical school