Wanneer mensen met ALS, PLS of PSMA toe zijn aan hun eerste rolstoel (handbewogen en/of elektrisch) weten ze niet waar op te letten, wat er handig is, welke zitting, hoe het rijden gaat, wat het betekent om langdurig in een rolstoel te zitten, et cetera. Om die reden is het belangrijk dat de persoon in kwestie begeleid wordt door de ergotherapeut van een gekwalificeerd ALS-behandelteam. In dit artikel vindt u tips bij het aanvragen van eerste rolstoel. Dit artikel is opgesteld door de ALS patiëntenvereniging.
Een rolstoel aanvragen
In Nederland zijn verschillende partijen verantwoordelijk voor het leveren van hulpmiddelen als een rolstoel. Ervaring leert dat voor wat betreft het aanvragen van een rolstoel mensen meestal te maken hebben met de WMO. Hieronder een kort overzicht van de betrokken partijen.
WMO, de gemeente
Wettelijk kader: Wmo (Wet maatschappelijke ondersteuning)
- Voor permanente oplossingen, langer dan 26 weken.
- Hoort (moet) maatwerk te leveren.
- Heeft meestal contracten met maximaal twee verschillende leveranciers zoals hierboven genoemd.
Zorgverzekeraar
Wettelijk kader: Zvw ( Zorgverzekeringswet)
- Voor kortlopende oplossingen tot 26 weken is dat de zorgverzekeraar.
- Levert over het algemeen alleen wat in depot staat en nauwelijks maatwerk.
- Heeft contracten met verschillende leveranciers zoals Medipoint, Meyra, Vegro, Welzorg, etc.
Zorgkantoor
Wettelijk kader: Wlz (Wet langdurige zorg)
- Voor permanente oplossingen, langer dan Wmo
- Hoort (moet) maatwerk te leveren.
- Heeft meestal contracten met verschillende leveranciers zoals hierboven genoemd.
Lees hier meer informatie over het aanvragen van een hulpmiddel.
Verbetering levering van hulpmiddelen
De overheid heeft ingezien dat de levering van hulpmiddelen en dus ook rolstoelen, soms moeizaam verloopt. In aanvulling op de bestaande wetgeving Zvw, Wmo en Wlz is daarom het Landelijk Normenkader Hulpmiddelen afgesproken. Hierin staan afspraken hoe ‘domeinoverstijgend’ geleverd moet worden. Een voorbeeld hiervan is, dat het advies van de ergotherapeut in principe leidend is in de aanvraag, uitvoering en levering van hulpmiddelen, waaronder rolstoelen.
Waar moet je rekening mee houden?
- De wetgeving gaat uit van passende hulpmiddelen bij de patiënt.
- Soms wordt geleverd wat de door gemeente/zorgverzekeraar/zorgkantoor gecontracteerde bedrijven op voorraad of in depot hebben, dat is echter niet altijd een passende oplossing. Een ‘passende’ oplossing gaat soms verder dan wat op voorraad of in depot is. Tijd is hier wel een factor. Leveren van maatwerk kost tijd en die is er niet altijd.
- De situatie van mensen met ALS, PSMA of PLS kan snel wijzigen.
- Het productenaanbod wijzigt regelmatig. Veel ergotherapeuten hebben daarom niet altijd een overzicht van alle precieze producten op een rij.
- Het proces van aanvraag, bepaling van soort rolstoel en levering kan variëren van weken tot maanden.
Het proces
- Wanneer rolstoel
Allereerst zal iemand met deskundigheid tijdig moeten vaststellen dat je aan een rolstoel toe bent. Dit is vaak eerder dan je verwacht. De ergotherapeut kan samen met de fysiotherapeut dat moment goed bepalen. - Soort rolstoel
Vervolgens moet worden bepaald welk type rolstoel het beste past bij jouw situatie, nu en verderop in het proces. Bij mensen met ALS/PSMA/PLS heeft aanpasbaarheid van de rolstoel in de tijd de voorkeur. - Aanvraag indienen bij gemeente, zorgverzekeraar of zorgkantoor
De ergotherapeut of maatschappelijk werker van het ALS-behandelteam kan dat voor je doen. - Passing bij leverancier
Aan de hand van het pakket van eisen die de ergotherapeut samen met de patiënt heeft opgesteld volgt een passing bij de leverancier of thuis. Het is belangrijk dat de ergotherapeut hierbij aanwezig is om het eisenpakket en ‘passende’ oplossing te toetsen. - Ook de zitting is belangrijk bij de passing
Zittingen voor rolstoelen ondersteunen de zithouding en bieden meer comfort bij het zitten en rijden in een rolstoel. - Uitproberen
Na levering van rolstoel goed uitproberen.
Soorten rolstoelen
Er zijn handbewogen en elektrische rolstoelen zijn er in alle soorten en maten. Belangrijke aspecten bij duwrolstoel zijn bijvoorbeeld soort en maat voor/zwenkwielen, inklapbaarheid, vaste of losse rug, aanpasbaarheid, met/zonder neksteun. Belangrijke aspecten bij elektrische rolstoel zijn bijvoorbeeld voorwiel/middelwiel/achterwiel/zeswielaandrijving, wel/niet in hoogte verstelbaar, met/zonder neksteun, wel/niet demontabel voor vervoer in personenauto. Om die reden is begeleiding door de ergotherapeut van het ALS-behandelteam belangrijk.
Duwen van rolstoel
Een rolstoel duwen kan zwaar werk zijn en dient veilig te gebeuren. Vraag de fysiotherapeut/ergotherapeut van het ALS-behandelteam om een training. Aspecten die belangrijk zijn voor de duwer en die aan bod moeten komen bij de passing zijn soort, dikte van en hoogte of instelbare hoogte van handvatten en het ingestelde kantelpunt.
Meer informatie
- Maak kennis met diverse mogelijkheden en hulpmiddelen om thuis te blijven wonen in het virtuele huis www.thuis-als-thuis.nl
- Meer informatie over de elektrische rolstoel
- Meer informatie over de handbewogen rolstoel
- Meer informatie over zittingen voor rolstoel
- Duwrolstoelen, intensief gebruik
- Filmpje met instructies voor duwer van een rolstoel[
- 16 tips voor veilig wandelen met een handbewogen rolstoel
