HomeKennisbankCoeliakie en ALS

Coeliakie en ALS

8 maart 2023
Visie van ALS Centrum
Geschreven door:
nicole-broekman
Nicole Broekman
Diëtist

Samenvatting van het artikel

  • Coeliakie, ofwel glutenintolerantie, is een auto-immuun aandoening waarbij de dunne darm ontstoken is. Gluten zijn de uitlokkende factor.
  • Uit onderzoek kunnen we concluderen dat er geen verband is tussen ALS en Coeliakie.

Wat is Coeliakie?

Coeliakie is één van de vele auto-immuunaandoeningen die we kennen. ‘auto’ betekent ‘zelf’ en bij een auto-immuunaandoening richt het menselijk immuunsysteem zich dan ook tegen het eigen lichaam. Het reageert als het ware ‘overdreven’ op menseigen eiwitten en cellen. Coeliakie is een chronische auto-immuun aandoening waarbij de dunne darm ontstoken is. Gluten zijn de uitlokkende factor. Gluten zijn aanwezig in tarwe, rogge en gerst. Gluten zitten daarom in brood, koekjes en veel andere voedingsmiddelen. Gluten kunnen bij coeliakiepatiënten een breed scala aan symptomen teweegbrengen: van vermoeidheid tot het niet goed kunnen opnemen van voedingsstoffen, broze botten en groeiachterstand.

Geen verband tussen ALS en Coeliakie

In 2013 publiceerde een Engelse onderzoeksgroep een onderzoek naar ALS en coeliakie. In deze studie vonden de onderzoekers dat mensen met coeliakie een licht verhoogde kans hadden op het krijgen van ALS in vergelijking met mensen zonder coeliakie. Maar deze bevindingen zijn gebaseerd op kleine aantallen van deelnemers. Bovendien werd coeliakie gescoord op basis van ziekenhuiscodering en niet op de meer betrouwbare beoordeling van weefsel na biopsie. Bij biopsie wordt een klein reepje weefsel uit de dunne darm gehaald voor beoordeling. Nevenaandoeningen op basis van ziekenhuisregistratiecodes kunnen een overschatting geven. Weefsel van de biopsie geeft een meer betrouwbare beoordeling van of iemand coeliakie heeft.

Omdat de onderzoekspopulatie dus klein was en er mogelijkheden zijn om aan meer betrouwbare metingen te komen, heeft een onderzoeksgroep uit Zweden vervolgens een nieuwe studie uitgevoerd bij 30.000 mensen met coeliakie. Van deze coeliakiepatiënten was de diagnose bevestigd met een biopsie (weefsel verzameld vanaf 1969). Het voorkomen van ALS in deze groep coeliakiepatiënten werd vergeleken met het voorkomen van ALS in een vijfmaal zo grote groep controlepersonen zonder coeliakie. De resultaten lieten zien dat coeliakiepatiënten niet vaker ALS hadden ontwikkeld dan de controlepersonen. Het onderzoek heeft dus geen verband tussen ALS en coeliakie kunnen aantonen. De resultaten uit de kleinere studie uit 2013 zouden daarom verklaard kunnen worden door een overschatting op basis van de ziekenhuisregistratie. Op basis van wetenschappelijk onderzoek is er dus geen reden om een verband tussen coeliakie en ALS te veronderstellen.

Artikel geschreven door:
nicole-broekman
Nicole Broekman
Diëtist
UMC Utrecht
Artikelen van Nicole Broekman

Heeft u feedback op dit artikel? Laat het ons weten!

Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.