Decubitus (doorliggen) is ernstige beschadiging van de huid als gevolg van permanente druk op-, en verminderde bloedvoorziening in een bepaald huidgebied. Door lange druk op een stuk huid kunnen doorligwonden ontstaan op bijvoorbeeld het stuitje of de hakken/ hielen.
Door langdurige druk op een stuk huid is er te weinig doorbloeding mogelijk en ontstaat er zuurstoftekort in de huid en het bindweefsel onder de huid. Door het zuurstoftekort in dit weefsel sterft er weefsel af. Op deze manier ontstaan doorligwonden.
Patiënten die immobiel zijn hebben risico op doorligwonden. Doorligwonden kunnen vaak worden voorkomen door de patiënt veel van houding te laten wisselen en in bed te keren en door gebruik van een drukverlagend anti-decubitus matras.
Voorkomen van doorligplekken
- afwisselen van zit- en lighouding iedere 2 respectievelijk 4 uur
- liggen op zij, liefst wat schuin op de zij
- voorkom onderuitzakken in bed en schuiven
- hoofdeind bij voorkeur maximaal 30º omhoog
- laat bij zitten in stoel bovenbenen deels de druk opvangen en voorkom onderuitzakken
- beperk bij dreigende decubitus de zitduur (bijvoorbeeld tot maximaal 2 uur aaneen of 3 maal daags 60 minuten rondom de maaltijden)
- gebruik voor het opliften in bed een papegaai of glijzeil.
- maak gebruik van een antidecubitusmatras of -zitkussen
- zorg ervoor dat de hielen vrij liggen van de matras
- zorg bij liggen of zitten voor zo volledig mogelijke ondersteuning van het lichaam met name van de minder beweeglijke lichaamsdelen
- voorkom oneffenheden zoals plooien in lakens
- voorkom druk op benen (dekenboog, dekens los laten afhangen aan voeteneind)
- behandel een droge huid met vetcrème of -zalf
Voor meer adviezen ter preventie van decubitus en behandeling van doorligwonden, zie de NHG richtlijn Decubitus.
