De diagnose ALS kan gevoelens van depressie, angst en verwarring veroorzaken. Een dergelijke ingrijpende ziekte kan ook rouw met zich meebrengen vanwege de grote verliezen, zoals het verlies van onafhankelijkheid, en gedwongen rolveranderingen.
Bij gezonde mensen komt bij ongeveer vier tot vijf procent depressie voor. Bij ALS-patiënten ligt dit percentage iets hoger, maar wel lager dan bij patiënten met andere progressieve ziekten, zoals MS. Dit komt onder andere doordat het diagnosticeren van een depressieve stoornis in ALS-patiënten lastig is omdat symptomen van depressie en ALS een grote overlap vertonen.
De lichamelijke symptomen zijn het verlies van eetlust, gewichtsverlies, verslechtering in de aansturing van spieren, weinig slaap of juist overmatig slapen. Deze kunnen zowel horen bij ALS zelf als bij een depressie.
Het is niet bekend hoe vaak angst en depressieve symptomen werkelijk voorkomen bij patiënten met ALS. De cijfers van depressieve stoornis in ALS variëren namelijk zeer tussen de verschillende onderzoeken, van nul tot 50 procent. Deze cijfers hebben betrekking op onderzoeken waarin vragenlijsten zijn afgenomen. Onderzoeken waarin gestructureerde interviews zijn afgenomen hebben resultaten van 9-11 procent.
Een belangrijk onderdeel van depressie en iets dat een grote rol speelt bij ALS-patiënten, is het gevoel van hopeloosheid: de overtuiging dat de toekomst geen mogelijkheden meer biedt voor positieve gebeurtenissen, emoties of uitkomsten. De onvermijdelijke progressie van ALS maakt de patiënten vatbaar voor zulke gedachtes wat betreft de eigen fysieke gezondheid. Voor sommige patiënten is hopeloosheid ook vertaalbaar naar andere aspecten van hun leven, zoals relaties of de kwaliteit van leven voor de tijd die hen nog rest. Matige tot ernstige hopeloosheid is waargenomen bij 20 tot 30 procent van de ALS-patiënten.
Medicatiegebruik
Behandeling voor depressie kan op meerdere manieren, één daarvan is medicatiegebruik. Er zijn tot nu toe echter geen gecontroleerde geneesmiddelenstudies voorhanden die het effect van medicijnen tegen depressie bij ALS onderzoeken. De meest voorgeschreven medicijnen voor depressie bij ALS zijn amitriptyline, sertraline, fluoxetine en paroxetine. Al deze medicijnen lijken een gelijk effect te hebben.
Psychologische hulp
De psychologische impact van ALS is aanzienlijk voor zowel patiënten als hun verzorgers. Onderzoeken over psychologische problemen bij ALS hebben vaak als conclusie dat patiënten voordeel zouden hebben bij enige vorm van psychologische of psychosociale hulp. Hoewel er voor meerdere ernstige chronische ziektes (zoals kanker, HIV en Multiple Sclerose) wel specifieke psychotherapeutische benaderingen zijn ontwikkeld, is er nog geen specifieke psychologische interventie beschikbaar voor ALS. Toch stellen veel artsen dat psychologische ondersteuning bijzonder belangrijk kan zijn.
