Frontotemporale dementie (FTD) en ALS, PSMA en PLS
Samenvatting van het artikel
- Frontotemporale dementie (FTD) is een vorm van dementie waarbij de persoonlijkheids- en gedragsverandering op de voorgrond staan.
- In een aantal gevallen gaat ALS, PSMA en PLS samen met FTD. De combinatie geeft meer problemen dan FTD alleen.
- Het beloop van de ziekte ALS, PSMA, PLS is meestal sneller als de ziekte samengaat met FTD.
- De begeleiding van mensen met ALS, PSMA en PLS in combinatie met FTD en hun naasten vindt plaats door het ALS-behandelteam.
Frontotemporale dementie (FTD) is een vorm van dementie waarbij de persoonlijkheids- en gedragsverandering op de voorgrond staan. In een aantal gevallen gaat ALS, PSMA en PLS samen met FTD. De combinatie ALS, PSMA, PLS en FTD geeft meer problemen dan FTD alleen. Er is sprake van twee ziekteprocessen die met elkaar verbonden moeten worden in de zorg en begeleiding.
Dementie wordt veroorzaakt door een hersenziekte. De termen dementie en (de ziekte van) Alzheimer worden vaak door elkaar gebruikt. Maar dementie is een verzamelnaam voor symptomen waarbij de hersenen worden aangetast, waardoor iemands denkvermogen en gedrag verandert. Er bestaan dus verschillende vormen van dementie.
De term frontotemporaal geeft aan dat met name de frontale en temporale hersengebieden zijn aangetast. Dit zijn de voorste hersenhelft en de zijkanten van de hersenen. Er kunnen ook veranderingen in het geheugen voorkomen, maar deze staan bij FTD meestal niet op de voorgrond.
Frontotemporale dementie en ALS, PSMA en PLS
In een aantal gevallen gaat ALS, PSMA en PLS samen met FTD. Er kan sprake zijn van familiaire ALS, PSMA en PLS waarbij in families zowel ALS, PSMA of PLS als FTD voorkomt maar ook een combinatie van beide. Bij een kleine groep mensen met ALS, PSMA, PLS en FTD waarbij het verder niet in de familie voorkomt, is sprake van dezelfde genetische afwijking als bij de familiaire vorm van ALS, PSMA, PLS en FTD.
Het beloop van de ziekte ALS, PSMA, PLS is meestal sneller als de ziekte samengaat met FTD.
Gevolgen van Frontotemporale dementie en ALS, PSMA, PLS
De combinatie ALS, PSMA, PLS en FTD geeft meer problemen dan FTD alleen. Er is sprake van twee ziekteprocessen die met elkaar verbonden moeten worden in de zorg en begeleiding.
De lichamelijke gevolgen van de ALS, PSMA en PLS leiden steeds weer tot nieuwe beslissingen over behandelingen, hulpmiddelen en voorzieningen. Dit wordt bemoeilijkt door het vaak toenemend verminderd ziekte-inzicht en het verminderd executief functioneren als gevolg van de FTD.
De begeleiding van mensen met ALS, PSMA en PLS in combinatie met FTD en hun naasten vindt plaats door het ALS-behandelteam. Dit behandelteam werkt hierin samen met huisarts en thuiszorg. Het is ook mogelijk dat een casemanager dementie betrokken wordt.
Artikelen van Nienke de Goeijen
Frontotemporale dementie (FTD) en ALS, PSMA en PLS
Omgaan met problemen in denken en gedrag
Acupunctuur bij ALS, PSMA of PLS: visie van het ALS Centrum
Alcohol, roken en overige genotsmiddelen
Angst voor stikken
Creatine bij ALS: visie van het ALS Centrum Nederland
Voedingssonde: wat is het?
Testen op veranderingen in denken en gedrag
Problemen in denken en gedrag of cognitieve en gedragsveranderingen
Voedingssonde: neussonde
Voedingssondes: PRG-sonde en PEG-sonde
Juridische aspecten bij ALS, PSMA, PLS en FTD
Orgaan- en weefseldonatie bij ALS, PSMA en PLS
Heeft u feedback op dit artikel? Laat het ons weten!