Door zwakte in de nek- en halsspieren kunnen mensen met ALS en PSMA moeite krijgen om het hoofd op te richten. Hierdoor kunnen naast minder goed zicht hebben overbelastingsklachten ontstaan, zoals spierpijn, hoofdpijn en nekpijn. Vaak ontstaan de eerste klachten tijdens of na het autorijden. Een halskraag ondersteunt de nek en het hoofd. Dit kan overbelastingsklachten, zoals spierpijn, hoofdpijn en nekpijn voorkomen of zoveel mogelijk verhelpen.
Halskragen
Halskragen die de hals en nek omsluiten
Er zijn verschillende modellen halskragen die meer of minder steun geven. Een halskraag die de nek en hals omsluit biedt stevige ondersteuning voor het hoofd, maar kan soms benauwend werken voor de ademhaling. Deze halskragen zijn meestal gemaakt van een hard kunststof frame met daaroverheen een laagje zacht kunststof. Het sluiten van de halskraag gebeurt met klittenband. De halskraag steunt op het borstbeen en onder de kin. Hieronder volgen een paar voorbeelden van de vele halskragen die er zijn.
Headmaster collar
De headmaster collar biedt goede ondersteuning bij milde uitval, maar wordt niet altijd vergoed door de zorgverzekeraar. De headmaster collar is gemakkelijk individueel aan te passen. Bij forse zwakte om het hoofd te heffen kan het materiaal echter mee gaan buigen en verliest het zijn dragende functie. Ook biedt de headmaster collar minder steun naar de zijkanten dan een gewone halskraag. Bij milde zwakte van de nek- en halsspieren heeft de headmaster collar ten opzicht van een gewone halskraag een aantal voordelen:
- Licht materiaal
- Weinig omsluitend, dus meer gevoel van vrijheid
- Omdat de hals/strottenhoofd vrij blijft kan het slikken prettiger gaan
- Minder warm
Voorbeeld van een headmaster collar
Een orthocollar is groter dan een halskraag, laat meer ruimte rondom hals en strottenhoofd en biedt nog meer ondersteuning.
Voorbeeld van een halskraag
Meer ondersteuning
Een ondersteuning die het hoofd nog meer steun geeft is de SOMI. Deze zet het hoofd vast met een beugel die om de borstkas zit (fixatie).
Voorbeeld van een SOMI brace.
In uitzonderlijke gevallen kan het wenselijk zijn het hoofd te fixeren met een band om het voorhoofd in plaats van ondersteuning onder het hoofd. Deze voorziening moet gemaakt worden door een orthopedisch instrumentmaker.
Bespreek met de fysiotherapeut of een halskraag een geschikt hulpmiddel is en wanneer deze het best gedragen kan worden. Uiteindelijk blijft zwakte in de nekspieren moeilijk op te vangen. Een goede hoofdsteun met wat naar achter gekantelde zitting kan een alternatief zijn voor een halskraag.
Vergoeding
Er is een verwijsbrief met medische diagnose (machtiging) van revalidatiearts nodig. De fysiotherapeut of revalidatiearts verwijst naar een leverancier. De halskraag of hoofdondersteuningen worden meestal vergoed door de zorgverzekeraar.
