Samen met het Alzheimercentrum van het VU medisch centrum (VUmc) wordt in het AMC onderzoek gedaan naar hersennetwerken bij ALS-patiënten. In deze studie worden de hersenfuncties met de nieuwste technieken onderzocht om meer te weten te komen over de oorzaak van ALS.
Bij sommige ALS-patiënten is er sprake van cognitieve stoornissen. Deze bestaan onder andere uit geheugenproblemen en moeite met het vinden van de juiste woorden. Uit onderzoek bij de ziekte van Alzheimer is gebleken dat met geavanceerde technieken, zoals MRI scans en hersenfilmpjes, afwijkingen te zien zijn in hersennetwerken die met cognitie te maken hebben. Onderzoek uit het UMC Utrecht toonde bij ALS-patiënten afwijkingen in de hersengebieden die de spieren aansturen. Het is nog niet bekend of er bij ALS-patiënten ook afwijkingen te zien zijn die te maken hebben met cognitieve stoornissen.
Het is belangrijk om dit uit te zoeken, omdat MRI scans en hersenfilmpjes makkelijk uit te voeren zijn, niet belastend zijn en weinig tijd kosten. Deze technieken zouden dan in de toekomst gebruikt kunnen worden voor het onderscheiden van verschillende patiëntengroepen: de ‘pure’ vorm van ALS en ALS gepaard gaande met cognitieve stoornissen. Dit is van belang bij studies gericht op het ontrafelen van erfelijke factoren bij ALS en bij onderzoek met medicijnen. Daarom is het AMC gestart met een onderzoek naar hersennetwerken bij ALS-patiënten met en zonder cognitieve stoornissen.
Wat houdt het onderzoek in:
Deelnemers uit de geheugen- en taalstudie wordt gevraagd om in het VUmc een magnetoencefalogram (MEG, dit is een geavanceerd hersenfilmpje) te ondergaan. Dit duurt ongeveer 30 minuten. Daarnaast wordt hen gevraagd om in het AMC een MRI scan van de hersenen te ondergaan. Dit duurt 45 minuten. Een half jaar later zullen deze onderzoeken herhaald worden bij de patiënten die dit fysiek aankunnen. Er wordt dan ook een neuropsychologisch onderzoek gedaan. Dit duurt ongeveer 1,5 uur. Reiskosten en een eventuele lunch worden vergoed.
Resultaten
Deelnemersaantallen
1e meting: MEG/MRI: 32 ALS patiënten, 8 ALS-FTD patiënten, 18 FTD patiënten en 18 gezonde proefpersonen
2e meting: MEG/MRI: 22 ALS patiënten, 3 ALS-FTD patiënten, 16 FTD patiënten en 18 gezonde proefpersonen
Het onderzoeksteam is tevreden met dit behaalde resultaat- met name de hoeveelheid patiënten die voor de tweede meting is teruggekomen is hoog vergeleken met eerdere onderzoeken.
De onderzoekers zijn druk bezig de resultaten te analyseren. We verwachten deze binnen 9 a 12 maanden te kunnen publiceren. Wij verwachten dat er op de MRI scan en de MEG veranderingen te zien zijn die te maken hebben met cognitieve stoornissen. Mogelijk zijn deze veranderingen al in een vroeg stadium te zien.
Veel deelnemers hebben er een flinke reis naar Amsterdam voor overgehad – we danken alle patiënten en partners/bekenden die hebben meegedaan aan het onderzoek heel hartelijk voor hun deelname!
MEG, foto geplaatst met toestemming van Elektra
