Met MRI-onderzoek wordt geprobeerd meer inzicht te krijgen in veranderingen die optreden in de hersenen van patiënten met ALS, PSMA en PLS. Met een MRI- scanner maken we opnames van de hersenen van patiënten en controlepersonen.
Tijdens het diagnostische traject vindt regelmatig een MRI-scan plaats om andere ziekten uit te sluiten. Bij dergelijke scans ziet de radioloog, die de beelden beoordeelt, doorgaans geen afwijkingen. Door gebruik te maken van speciale typen scans en computerprogramma’s die nauwkeurige metingen uitvoeren, zijn er echter toch subtiele veranderingen te detecteren.
Bij het MRI-onderzoek bestuderen we de structuur en de functie van de hersenen. We kijken naar bepaalde hersenstructuren zoals de hersenschors en naar de verbindingen (de ‘bedrading’) tussen de verschillende hersengebieden en ook naar de informatie-uitwisseling. De bevindingen op basis van de gemaakte scans bij patiënten en controlepersonen vergelijken we met elkaar.
Doel van het onderzoek
Het is nog erg moeilijk de diagnose ALS, PSMA of PLS te stellen. We onderzoeken of MRI-onderzoek inzicht kan geven in vroege ziekteveranderingen in de hersenen van patiënten met ALS, PSMA en PLS en of de MRI in de toekomst kan helpen bij het stellen van de diagnose.
Eerste resultaten
De belangrijkste bevindingen tot nu toe zijn:
- De motorische hersenschors (dit is het gedeelte van de hersenen waarin de motoriek wordt geregeld), is dunner bij patiënten met ALS
- De verbindingen in de hersenen zijn aangedaan; aanvankelijk vooral de verbindingen die deel uitmaken van het motorisch netwerk, uiteindelijk raken steeds meer verbindingen ook buiten de motorische hersenschors aangedaan.
- De achteruitgang in de zenuwcellen in de hersenen die te zien is op de MRI voorspelt deels het functioneren en de overleving van ALS-patiënten.
- De informatie-uitwisseling is intact maar het lijkt erop dat patiënten bij wie er meer informatie-uitwisseling plaatsvindt binnen het motorische systeem sneller achteruit gaan. Dit zou kunnen betekenen dat de ziekte zich verspreidt via de verbindingen waarlangs informatie-uitwisseling plaatsvindt.
Momenteel maken en bestuderen we MRI-scans van ALS, PSMA en PLS-patiënten en onderzoeken we hoe veranderingen in de hersenen zich ontwikkelen in de tijd.
Wat houdt het onderzoek in?
Iedere deelnemer krijgt een intakegesprek met de onderzoeksassistent. We controleren de criteria voor deelname. Wanneer deelname mogelijk is, volgt er een aantal vragenlijsten en een lichamelijk onderzoek. Ook nemen we bloed af en zal er een korte cognitieve test afgenomen worden. Aansluitend vindt het MRI-onderzoek plaats. De totale tijdsinvestering voor deelnemers is per bezoek ongeveer 2,5 uur.
We vragen patiënten om de 3 maanden opnieuw naar het UMC Utrecht te komen om het MRI-onderzoek te herhalen, uiteraard alleen als de lichamelijke conditie dit toelaat (tot maximaal 5 keer). De veranderingen van de hersenen kunnen dan door de tijd heen bestudeerd worden.
Wilt u deelnemen of meer informatie?
Lees voor meer informatie de patiënteninformatiebrief of neem contact met ons op. Aanmelden kan via het aanmeldingsformulier.
MRI scanner
Resultaten en updates
Resultaten van deze studie worden regelmatig uitgelicht in nieuwsberichten:
Update september 2018: Vroege hersenveranderingen bij erfelijke ALS
Update februari 2018: Update MRI onderzoek: Meer dan 2000 scans!
Update september 2017: Veranderingen in de hersenen bij ALS
Update maart 2017: Promotie Ruben Schmidt over MRI-onderzoek naar ALS
Update oktober 2016: Update van Project Motor Netwerk Degeneratie
Update september 2016: 3-Tesla MRI-onderzoek: Inmiddels bijna 1.700 scans!
Update juli 2016: Update MRI-onderzoek met Tesla 3 en Tesla 7
Update mei 2015: Update van Project Motor Netwerk Degeneratie
Update maart 2015: Filmpje over beeldvormend onderzoek (imaging) met behulp van MRI-scans
Update januari 2015: Predictiemodel ziekteverloop ALS in ontwikkeling
