Regulatoire T-cellen (Tregs) zijn afweercellen die de taak hebben andere cellen van het afweersysteem te ‘reguleren’. Bij ALS hangt een afname van deze cellen in het bloed mogelijk samen met een sneller ziekteverloop. Het herstellen van de hoeveelheid Tregs in het bloed kan mogelijk de ziekte vertragen.
Wat zijn Regulatoire T-cellen of Tregs?
Regulatoire T-cellen (Tregs) zijn onderdeel van het afweersysteem en hebben de taak andere afweercellen te ‘reguleren’ om afweerreacties te onderdrukken. Op deze manier zorgen Tregs ervoor dat afweerreacties niet uit de hand lopen en wordt voorkomen dat het afweersysteem het eigen lichaam aanvalt.
Tregs hebben de taak andere afweercellen te reguleren. Zij hebben hiervoor verschillende onderdrukkingsmechanismen.
Eerder onderzoek naar de rol van Tregs bij ALS
Een mogelijke rol van Tregs op het ziekteverloop bij ALS bleek al uit eerdere onderzoeken uit Amerika in proefdiermodellen. Uit een onderzoek van het Methodist Neurological Institute in Houston bleek dat de hoeveelheid Tregs in het bloed toenam tijdens de vroege, langzaam progressieve stadia van de ziekte. Tijdens een latere fase, waarin de ziekte snelle progressie vertoont, nam de hoeveelheid Tregs juist af. Dit suggereert dat er mogelijk een verband is tussen de hoeveelheid Tregs in het bloed en de snelheid waarmee de ziekte vordert.
Uit ander onderzoek in proefdiermodellen, afkomstig van University of Nebreska Medical Center, bleek dat toedieningen van Treg-cellen de ziektesymptomen en het verlies van spierfunctie vertraagden. Bovendien leidde de behandeling met de cellen tot een verlengde levensduur in deze muismodellen. Deze resultaten bieden echter geen garanties voor de resultaten in mensen.
Tregs bij ALS-patiënten
Toch zijn er ook bij mensen aanwijzingen dat Tregs wellicht een rol kunnen spelen in het vertragen van het ziekteverloop van ALS. Zo suggereert onderzoek uit Italië dat er bij patiënten met een snel progressieve, sporadische vorm van ALS sprake kan zijn van een verminderde hoeveelheid Tregs. Een laag aantal Tregs kan dus mogelijk samenhangen met een sneller ziekteverloop.
Een ander onderzoek uit Griekenland toonde aan dat de Tregs van ALS-patiënten niet alleen in een verlaagde hoeveelheid in het bloed aanwezig waren, maar dat deze Tregs bovendien minder goed functioneerden. Mogelijk kan de functie van de Tregs in de toekomst in het laboratorium hersteld worden om zo een aangrijpingspunt voor therapie te bieden.
Resultaten Fase I studie
Recentelijk publiceerden onderzoekers van het Methodist Neurological Institute in Houston een wetenschappelijk artikel, waarin zij de resultaten van de eerste klinische trial met Tregs deelden. Het idee van de onderzoekers was om patiënten van extra Tregs te voorzien, die bovendien niet gehinderd waren bij het uitvoeren van hun functie.
Voor deze studie selecteerden zij drie patiënten, die zich in verschillende stadia van de ziekte bevonden. Deze patiënten ondergingen een procedure waarin witte bloedcellen – de afweercellen – gescheiden werden van de rest van het bloed. De Tregs werden vervolgens geïsoleerd, hersteld en vermenigvuldigd in het laboratorium. Daarna kregen de patiënten deze weer toegediend.
In deze Fase I studie werd de behandeling door de patiënten goed werd verdragen. Dit onderzoek was er echter niet op ingericht om de werking aan te tonen. Hiervoor is verder onderzoek nodig met een grotere groep patiënten.
Verwachtingen van de ontwikkelingen
Behandeling met Tregs biedt mogelijk interessante aangrijpingspunten voor therapieën die het ziekteverloop van ALS vertragen. Het is echter nog niet duidelijk of het behandelen met Tregs in mensen daadwerkelijk een werking heeft. Hiervoor is verder onderzoek bij een grotere groep patiënten nodig. Het ALS Centrum volgt de ontwikkelingen uiteraard nauwgezet.
