Met de juiste aanpassingen aan de woning kunnen mensen met ALS, PSMA en PLS zo lang mogelijk zelfstandig functioneren in huis, ondanks problemen met staan, lopen en balans. Het is daarom belangrijk om op tijd de woning aan te passen of een zorgunit te plaatsen.
Veelvoorkomende obstakels in een woning zijn:
- Traplopen wordt moeilijker en/of onveiliger (traplift).
- Drempels waarover mensen kunnen vallen en/of struikelen of wat gebruik van een rolstoel bemoeilijkt.
- De boven- en/of benedenverdieping is niet volledig rolstoeltoegankelijk.
- Met de rolstoel of elektrische rolstoel kan men niet door de voor- en/of achterdeur.
- Badkamer: in- en uit stappen van douche en bad, staand douchen minder lang vol kunnen houden (douchestoel).
- Toilet: opstaan van het toilet kan moeilijker gaan.
Voor aanpassingen aan de woning kan een WMO aanvraag worden gedaan bij de gemeente. De gemeente bekijkt met u of de woning kan worden aangepast, of er een woonunit geplaatst kan worden. De ergotherapeut van het ALS behandelteam kan u bij de aanvraag ondersteunen door samen met u een Programma van Eisen voor de woningaanpassing op te stellen.
Aanpassen huidige woning
Traplift
Een traplift wordt gebruikt ter overbrugging van een trap. De traplift wordt bediend door de patiënt.
Een nadeel van een traplift is dat je er met een rolstoel geen gebruik van kan maken. Er moet dus altijd een overstap/tilmoment naar het zitje van de traplift zijn. Daarnaast moet men zelf stevig op het zitje kunnen zitten. Hiervoor is voldoende rompstabiliteit nodig. Ook wordt de traplift niet altijd vergoed door gemeenten. Het is soms ook mogelijk een tweedehands lift te plaatsen. Meer informatie vind u op de hulpmiddelenwijzer.
Traplift met stoel
| Voordelen | Aandachtspunten |
| Zonder trap te lopen naar boven en beneden | Voldoende rompbalans is nodig |
| Geen beenfunctie nodig om op de trap te gaan, wel om op de stoel te komen zitten. | Neemt ruimte in van de trap |
| Wordt niet altijd vergoed |
Plateaulift/ Woonhuislift
Een plateaulift wordt gebruikt om met een rolstoel een trap te kunnen overbruggen. Een voorwaarde is dat de woning ruim genoeg is om een dergelijke lift te plaatsen en dat de ruimten op de verdiepingen ook groot genoeg zijn om met een (elektrische) rolstoel te kunnen manoeuvreren. Meer informatie vind u op de hulpmiddelenwijzer.
Badkamer
In de badkamer moet het mogelijk zijn om gebruik te maken van een douchetoiletstoel. Mogelijke aanpassingen in de badkamer kunnen zijn:
- Douche nivelleren, zodat er geen opstap is.
- Verhoogd toilet/toilet met sta op systeem (zie douche/toiletstoel en toilet met sta-op hulp).
- Drempelaanpassing, zodat er gemakkelijk met een douchetoiletstoel in gereden.
| Voordelen | Aandachtspunten |
| Langer zelfstandig naar de wc | |
| Vergroot de veiligheid |
Woon-zorg unit of aanbouw
Als de bovenverdieping, waaronder de badkamer niet aanpasbaar is, wordt er gekeken naar andere oplossingen ofwel het aanpassen van de begane grond van de huidige woning ofwel verhuizen naar een geschikte woning. Een zorgunit kan in de tuin worden geplaatst, met aansluiting aan het huis. Een woningaanpassing houdt vaak in dat een slaap- en badkamer in de garage worden gebouwd of dat deze als aanbouw aan het huis worden gebouwd.
Woon-zorg unit
Het plaatsen van een unit is een oplossing om op de begane grond te kunnen verblijven en alles gelijkvloers te hebben. Hierdoor kunnen mensen zo lang als mogelijk thuis blijven wonen, in hun eigen vertrouwde omgeving. Een woon-zorg unit kan bestaan uit een slaapkamer en/of badkamer (natte cel). Een woon-zorgunit wordt vaak aan een tuin- of keukendeur gekoppeld, zodat er een doorgang ontstaat naar de bestaande woning. Een woonunit kan binnen twee dagen klaar zijn voor gebruik. Daardoor is er vaak minder overlast dan bij een verbouwing. Voor een voorbeeld van een bedrijf die een woon-zorg unit kan plaatsen, klik hier.
| Voordelen | Aandachtspunten |
| Geen verbouwing in huis of verhuizen | Plaatsing in de tuin |
| Kan weer weggehaald worden | Minder daglicht in aangrenzende ruimte |
| Niet alle gemeentes vergoeden een zorgunit |
Woon-zorg unit
Aanbouw
In een aanbouw kan een slaapkamer met badkamer worden gemaakt of wordt de garage betrokken bij de woonruimte. Een aanbouw is voor de gemeente vaak een duurdere oplossing, daarom kan de gemeente voorkeur hebben voor een losse woonunit. Overleg met de ergotherapeut van uw ALS behandelteam of informeer bij uw gemeente.
| Voordelen | Aandachtspunten |
| Geheel naar eigen wens te maken | Duur, de verbouwing is vaak voor eigen kosten |
| Geen verhuizing | Alleen haalbaar bij garage of kamer aan huis of grote buitenruimte. |
| Permanente verbouwing |
Verhuizen
De gemeente kan besluiten dat verhuizen in uw situatie de goedkoopst passende oplossing is. De gemeente verstrekt u een vergoeding voor verhuis- en inrichtingskosten, in plaats van een vergoeding voor aanpassing van uw huidige woning.
Meer informatie
Op de website www.spieracademie.nl biedt Spierziekten Nederland aan patiënten een online cursus over woningaanpassingen. De cursus geeft veel tips en adviezen over het kiezen en de aanvraagprocedure van woningaanpassingen. Bekijk de demo van de cursus.
