Mensen die door hun werk jarenlang worden blootgesteld aan zogeheten elektromagnetische velden, zoals elektriciëns en lassers, hebben mogelijk een licht verhoogde kans op ALS. Onderzoekers van de universiteiten van Maastricht en Utrecht vergeleken de beroepen, blootstelling aan schadelijke stoffen en ontwikkelde ziektes bij 58.000 mannen en 6.500 vrouwen en ontdekten een verband.
“Het gaat om een grote groep gezonde mensen die voor een periode van zeventien jaar gevolgd zijn”, zegt dr. Roel Vermeulen, associate professor bij het Institute for Risk Assessment Sciences (IRAS) van Universiteit Utrecht. Zevenenzestig mannen kregen de zeldzame en ernstige spier-zenuwziekte ALS. Van deze mannen waren er 48 blootgesteld aan meer elektromagnetische straling dan gemiddeld, doordat ze gewerkt hebben met apparatuur die veel energie nodig heeft.
Hoe die velden ertoe kunnen leiden dat iemand een verhoogd risico krijgt op een spierziekte, weet Vermeulen niet. “Als we die processen begrijpen, kunnen we er ook wat aan doen. Maar daar is meer onderzoek voor nodig.”
Het gaat om een licht verhoogd risico. De kans om ALS te krijgen is echter klein, ook voor mensen in deze beroepen.
Hoewel hij zich nog voorzichtig uitspreekt, denkt de onderzoeker wel dat er een verband kan zijn. “Er zijn wereldwijd meerdere studies uitgevoerd en die tonen allemaal hetzelfde verband aan.” Verontschuldigend: “Ik ben een wetenschapper en voorzichtig met harde conclusies trekken.”
Cohort studie: grote groep mensen gevolgd
Het onderzoek is een case-cohort analyse in de prospectieve Nederlandse Cohort Studie (NLCS). De grote groep mensen in deze studie is gevraagd naar hun werk. In vragenlijsten is precies uitgevraagd hoe lang iemand een beroep had uitgeoefend. Voor elk beroep is de gemiddelde blootstelling aan schadelijke stoffen geschat met behulp van Job Exposure Matrices en zo kon per persoon de totale blootstelling uitgerekend worden.
Het onderzoek heeft plaatsgevonden op het IRAS van Universiteit Utrecht in samenwerking met het ALS Centrum en het UMC Utrecht Hersencentrum. Onder leiding van het UMC Utrecht Hersencentrum doen wetenschappers uit Europa, Australië en de Verenigde Staten onderzoek naar de oorzaken en toekomstige behandelingen in het wereldwijde project MinE.
Wetenschappelijke publicatie
De wetenschappelijke paper over deze beroepsblootstelling is gepubliceerd in Occupational and Environmental Medicine:
Occupational exposure and amyotrophic lateral sclerosis in a prospective cohort. Koeman T, Slottje P, Schouten LJ, Peters S, Huss A, Veldink JH, Kromhout H, van den Brandt PA, Vermeulen R. Occup Environ Med. 2017 Mar 29.
Onderzoek naar risicofactoren
ALS Centrum Nederland doet epidemiologisch onderzoek om risicofactoren voor ALS te vinden. We proberen uit te zoeken wie er door ALS getroffen wordt en welke factoren in de leefstijl en omgeving daarbij een rol spelen, zoals blootstelling aan schadelijke stoffen en eetgewoonten. Tot nu toe zijn er maar twee risicofactoren herhaaldelijk in wetenschappelijk onderzoek bevestigd: Roken verhoogt het risico op ALS en het eten van vette vis verkleint het risico op ALS. Bovendien komt ALS vaker voor bij mannen en op hogere leeftijd, wat aanknopingspunten kan geven over mogelijke oorzaken.
Lees meer over onderzoek naar risicofactoren voor ALS, PSMA en PLS