Ook als ALS niet in de familie voorkomt heeft ALS deels genetische oorzaken. Inmiddels zijn er meer dan 25 ALS-genen bekend. De zoektocht naar deze ALS-genen is behoorlijk versneld sinds de start van Project MinE, het wereldwijde genetische onderzoek naar ALS. Na de vondst van een ALS-gen is er echter nog een vertaalslag nodig om een effectief medicijn te vinden. Het is daarom belangrijk om uit te zoeken hoe de afwijking (mutatie) in een ALS-gen leidt tot de ziekte ALS. Oftewel: Wat gaat er mis in de motorische zenuwcellen?
Onderzoekers van het ALS Centrum onder leiding van Prof. Jeroen Pasterkamp, hoogleraar translationele neurowetenschappen in het UMC Utrecht Hersencentrum onderzoeken het ziekteproces bij ALS binnen het project TOTALS.
De meest voorkomende genetische oorzaak van ALS is een afwijkend C9orf72-gen. Meer dan eenderde van de patiënten met familiare ALS is drager van een mutatie in dit gen. Ook is ongeveer 8% van de sporadische ALS-patiënten, waarbij geen familieleden met ALS bekend zijn, drager van deze genafwijking. In dit afwijkende gen zitten overbodige DNA herhalingen. Hoe deze afwijkingen in het gen tot ALS leiden is echter onbekend.
Waarom sterven motorische zenuwcellen af bij ALS?
Maar hoe leidt de afwijking in dit gen tot het afsterven van motorische zenuwcellen, waardoor de ALS-patiënt verlamd raakt? Wat gaat er mis in de zenuwcel door de afwijking in het C9orf72-gen?
Pasterkamp: “Het ziekteproces wordt waarschijnlijk niet in gang gezet door het ontbreken van het eiwit, maar mogelijk door een fout in bindende eiwitten of nieuw gemaakte toxische eiwitten die de zenuwcel ontregelen. Meer kennis over de rol van C9orf72 en andere ALS-eiwitten in de zenuwcel kan deuren openen voor de ontwikkeling van nieuwe behandelingen.”